Монополияга қарши курашиш қўмитаси томонидан пахта ёғи нархлари кескин ошиши муносабати билан комплекс ўрганиш ўтказилди.
Пахта ёғи нархининг ошишига ишлаб чиқариш учун асосий хом-ашё бўлган техник чигитнинг биржа савдоларидаги бошланғич нархларининг асоссиз ошириб қўйилиши ҳам таъсир этган.
Жумладан, 2021 йил апрель ойи давомида 40 та пахта-тўқимачилик кластери томонидан 1 тонна техник чигит биржа савдоларига 4-4,5 млн сўмдан бошланғич нархларда қўйилган ва биринчи чоракка нисбатан ўртача 38 фоизга оширилган.
Ўз навбатида, бошланғич нархлар ошганлиги сабабли, уларнинг сотилиш нархлари ҳам ошган ва ўртача 4,5-5 млн сўм атрофида шаклланган.
Қўмита томонидан амалга оширилган чора-тадбирлар жараёнида биржа савдоларида техник чигитнинг бошланғич нархларини келишиб, сунъий ошириш каби ҳолатлар мавжудлиги ҳамда рақобат тўғрисидаги қонунчилик талаблари бузилганлиги юзасидан 34 та пахта-тўқимачилик кластерига нисбатан иш қўзғатилди.
Натижада, ушбу пахта–тўқимачилик кластерларига биржа савдолари орқали юқори нархларда сотилган техник чигит бўйича битимларни бекор қилиш ҳамда 1 тонна техник чигит маҳсулотини нарх сунъий оширилгунга қадар реал талаб ва таклиф асосида шаклланган 2,5-3,2 млн сўм бошланғич нархларда биржа савдоларига қўйиш юзасидан тегишли қарор ва кўрсатмалар берилди.
Натижада, жорий йил май ойининг 10-12 кунларида пахта-тўқимачилик кластерлари томонидан бошланғич нархлар туширилиб, сотиш нархлари ўртача 3,4 млн сўм атрофида шаклланди, бунда чигитнинг бошланғич нархи 39 фоизга сотиш нархи 31 фоизга пасайди.
Шунингдек, Қўмита томонидан сунъий танқислик юзага келтирилишини олдини олиш мақсадида биржа савдоларида бир харидор олиши мумкин бўлган кунлик максимал ҳажм 3 тонна миқдорида белгиланди.
Ушбу кўрилаётган чоралар, ички бозорда пахта ёғи маҳсулоти нархларининг барқарорлашишига ижобий таъсири мавжуд.