Ўзбекистон Республикаси Монополияга қарши курашиш қўмитаси таклифига кўра республикага импорт қилинадиган цементни эркин муомалага чиқариш соддалаштирилди ва муддатлари қисқартирилди.
Бугун Вазирлар Маҳкамасининг “Цемент импорти тартибини соддалаштириш ҳамда ички бозорни сифатли цемент билан таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 450-сонли қарори қабул қилинди. Унга кўра, цемент маҳсулотини импорт қилинганда уни 1-2 кун ичида эркин муомалага чиқариш имконияти яратилди.
Аввал цемент импорт қилинганда камида 28 кунлик муддатдан кейин муомалага чиқарилар эди.
Мазкур қарор қабул қилиниши ички бозорни сифатли цемент маҳсулотлари билан тўйинтириш ва цементнинг амалдаги нархларини арзонлаштиришга олиб келиши кутилмоқда.
Ҳозирги кунда республикада жами 28 та цемент ишлаб чиқарувчи корхоналар мавжуд бўлиб, шундан 16 таси ўз маҳсулотини биржа савдолари орқали сотиб келмоқда.
Биржа савдоларига қўйилган ва сотилган цементнинг ҳажми ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 102 фоизга, ишлаб чиқариш ва тақсимлаш балансида белгиланган ҳажмга нисбатан 112 фоизга кўп қўйилган.
Режадаги ҳажмлар савдоларга қўйилишига қарамай, май ойидан биржада цементнинг ўртача сотиш нархларида ўсиш кузатилди. Масалан, 1-6 июнь кунлари 1 тонна цементнинг ўртача нархи 634 минг сўмни ташкил этган бўлса, 6-12 июль кунлари эса 814 минг сўмга кўтарилиб кетти. Бунда ўртача бошланғич нарх 462 минг сўм бўлган ва ўсиш сурати 76 фоизни ташкил қилган. Цементнинг бугунги кундаги биржа котировкаси 1 тонна учун ўртача 854 сўмни ташкил этмоқда, деярли икки баравар қимматлашган.
Шу билан бирга, четдан импорт қилинган цементнинг ҳажми 2019 йилга нисбатан сезиларли камайган. Жумладан, 2019 йил январь-июнь ойлари давомида 1 838,3 минг тонна маҳсулот импорт қилинган бўлса, ушбу кўрсаткич жорий йилнинг мос даврига келиб 813 минг тоннани қайд этган (56 фоизга кам).
Импорт жараёнидаги қийинчиликлар, хусусан маҳсулотга сертификат олиш жараёнининг чўзилиши, юк темир йўлларда ёки омборларда туриб қолиши натижасида таннарх ошиши импортга салбий таъсир этиб келмоқда.
Монополияга қарши курашиш қўмитаси Матбуот хизмати